Sluiten ziekenhuizen onontkoombaar! 

Mary Ward

Mary Ward, het eerste bekende slachtoffer van een auto-ongeluk, verongelukte in 1896. Minister Cora van Nieuwenhuizen haalde dit ongeluk aan op het Nationaal Verkeersveiligheidscongres 2020. Ze illustreerde hiermee dat de problematiek rondom auto’s en verkeersveiligheid niet nieuw is. In die tijd waren auto’s een zeldzaamheid en auto-ongelukken dus ook. Dat is nu wel anders. Niet alleen het aantal auto’s en dus het aantal  verkeersongevallen is sindsdien toegenomen, ook de ernst van een verkeersongeval is fors toegenomen. De feiten, zoals 661 verkeersdoden in 2019, onderstrepen dat.

Risico-gestuurde Aanpak

661 verkeersdoden, dat zijn er 661 te veel. Het aantal verkeersdoden moet naar beneden. En dat kan door het risico op een ongeval te verkleinen. Een risico is de kans van het optreden van een ongeval x de ernst van de afloop van een ongeval. Het verkleinen van een risico kan dus door de kans op een ongeval te verkleinen of de kans op een ernstige afloop te verkleinen. Een combinatie van beide is logischerwijs nog beter.

Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid is één van de initiatieven gericht op het verkleinen van risico’s. Met het Strategisch Plan Verkeersveiligheid zet de Rijksoverheid dus in op risico gestuurde verkeersveiligheid. De minister heeft daar 500 miljoen tot 2030 voor gereserveerd. En het begin is er. Vanuit verschillende organisaties zien initiatieven om de risico’s te elimineren of te beheersen het levenslicht. Een mooi voorbeeld is het idee om een nieuwe wegcategorie Gebiedsontsluitingsweg 30 km/h in de bebouwde kom te introduceren. Dit plan krijgt inmiddels steun door middel van een motie in de Tweede Kamer.

Rol Koninklijke NLingenieurs

Koninklijke NLIngenieurs deed zo’n 6 jaar geleden een oproep om meer aandacht voor verkeersveiligheid te krijgen, door verbinding te maken met de gouden driehoek (wetenschap, bedrijfsleven en overheid) en maatschappelijke organisaties. Goed om te zien dat alle organisaties uit en in deze driehoek actief werken aan het maken, verstevigen of onderzoeken van de samenwerking. Dit weerspiegelt zich in de deelnemerslijst en programmering van het Nationaal Verkeersveiligheid Congres. We zijn mooi op weg!

Juiste aanpak?

De vraag is echter hoe we ervoor zorgen dat we met deze risico-gestuurde aanpak de juiste maatregelen treffen en deze op de juiste manier evalueren? Veel vakgenoten hebben ondertussen ervaring opgedaan met de werkwijze van de risico gestuurde aanpak. Deze aanpak kijkt naast de geregistreerde ongevallen vooral naar de context, zoals: bevolkingssamenstelling, gedrag en het bestaande wegennet. Hiervoor is een veelheid aan databronnen beschikbaar, al dan niet openbaar. De aanpak roept veel vragen op zoals: hoe werkt de risicoanalyse, welke data heb ik nodig, waar kan ik data vinden en hoe interpreteer ik de data? Of hoe prioriteren we risico’s, hoe stellen we doelen op basis van indicatoren en hoe verantwoorden we projecten waar risico zit, zonder dat er ongevallen zijn gebeurd?

Kritisch kijken

Verschillende modellen en tools zijn beschikbaar om de data goed te kunnen interpreteren. Een kritische blik is daarbij echter onontbeerlijk. Zoals de verkeersveiligheidscampagne van jaren geleden al aangaf: geef je verstand eens voorrang! Voor het interpreteren van deze data zijn verkeerskundige kennis en analytische vaardigheid essentieel. Zo is het belangrijk dat we het onderscheid tussen correlatie en causaliteit scherp hebben om oppervlakkige schijnwaardheden te voorkomen waarmee niet-effectieve of averechtse maatregelen worden getroffen. Je zal maar in de uitvoeringsprogramma’s teruglezen dat we de ziekenhuizen moeten sluiten, omdat daar te veel mensen overlijden. Onzin natuurlijk! Correlatie ja, causaal nou nee.

Kundige analyse van data

Voor een goede analyse en evaluatie is gezond verstand en degelijke kennis van de materie noodzakelijk. Aan de Nederlandse ingenieurs is het om de correcte interpretaties te geven en om te zorgen dat initiatieven zoals van 50 km/h naar 30 km/h op de juiste manier beoordeeld en geëvalueerd worden om zo te zorgen dat de juiste maatregelen worden getroffen. Hoe zorgen we er bijvoorbeeld voor dat deze nieuwe Gebiedsontsluitingsweg 30 km/h veilig wordt? Laten we er scherp op zijn dat met het toenemen van het aantal 30 km/h regimes niet uit de beschikbare data wordt geconcludeerd dat er meer ongevallen gebeuren in 30 km/h zones en dat daarmee het inrichten van 30 km/h zones voorkomen moet worden. Aanpakken, daar waar dit nodig is. De adviseurs en ingenieurs van Koninklijke NLingenieurs dragen daaraan graag hun steentje bij.

Fijne, gezonde en veilige feestdagen gewenst! 

Auteur Robert Coffeng, brancheambassadeur programma Mobiliteit Koninklijke NLingenieurs