In de ruim 3 maanden dat we nu in ‘Corona-tijd’ werken, is er intensief en vruchtbaar overleg ontstaan tussen ministers en brancheverenigingen in de sector om de bouw aan de gang te houden. Tijdens deze overleggen gaat er terecht aandacht uit naar de waarde van integraal ontwerpen.

Er is echter iets aan de hand in de bouwsector. De marges voor bedrijven in de bouwsector zijn te laag en de risico’s zijn niet goed verdeeld tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dat leidt tot minder partijen die mee willen doen aan een aanbesteding. Ook leiden lage marges tot risicomijdend gedrag wat kennisontwikkeling en innovatie in de weg staat. Innovatie die we juist zo hard nodig hebben om de vele opgaven met de beschikbare middelen te  realiseren.

Alweer een jaar geleden schreef onze minister van Infrastructuur en Milieu aan de Tweede Kamer dat een ingreep in de markt nodig lijkt, omdat de huidige marktwerking onvoldoende tot de gewenste resultaten leidt.

Daarom bereidt Rijkswaterstaat maatregelen voor. Één daarvan is het verlagen van de risico’s door grote en complexe projecten te verkleinen en een “twee-fasen-proces” te introduceren. Dat houdt in dat pas ná de ontwerp- en engineersfase de prijsbepaling voor de bouwfase volgt. Omdat bij de ingenieursbureaus bij uitstek de ontwerpkennis en ervaring zit om tot integrale goede ontwerpen te komen, denken wij constructief met Rijkswaterstaat mee over de ontwikkeling van een “twee-fasen-proces”.

In het Financieel Dagblad schreef ik in februari dat de prijs bij aanbestedingen te leidend is. Er moet door opdrachtgevers veel meer gekeken worden naar de waarde van een goed integraal ontwerp. Een ontwerp dat duurzaam is en meerdere problemen tegelijkertijd oplost, waardoor het ontwerp op lange termijn de beste investering is.

Kortom, we hebben behoefte aan disruptie in de bouwpraktijk. Die komt er niet door te kruidenieren, door continu te streven naar de economisch meest voordelige inschrijving op projectniveau. Die komt er wel als opdrachtgevers vaker kiezen voor de meest waardevolle oplossing voor het beschikbare budget. Als je de maatschappelijke waarde van een ontwerp centraal stelt en beloont, dan gaan ondernemers daarin investeren.

Dat is de echte vernieuwing waar de markt van de bouw op zit te wachten en waar we allemaal baat van gaan hebben.

Carla Moonen

Bestuursvoorzitter Koninklijke NLingenieurs