Cobouw-Column augustus 2020 door bestuursvoorzitter Carla Moonen 

In juni presenteerde het Adviescollege Stikstofproblematiek, commissie-Remkes, haar eindadvies met als titel “Niet alles kan overal”. Voor mij is het advies een en al herkenning.

In 1992 ben ik afgestudeerd aan Wageningen University in de agrarische economie. Mijn afstudeeronderzoek ging erover om de stikstofoverschotten in de melkveehouderij terug te dringen  via heffingen op stikstof. Nu adviseert Remkes nagenoeg hetzelfde, om te gaan werken met afrekenbare stoffenbalansen op bedrijfsniveau. De ondernemer krijgt dan keuzevrijheid over hoe de stikstofoverschotten op zijn eigen bedrijf terug te dringen. Het resultaat staat centraal en niet de middelen. De overheid kan dan sturen door de normen op de overschotten in de loop der tijd aan te scherpen. Hierdoor daalt de stikstofemissie.

Na mijn afstuderen heb ik in het hele land lezingen gegeven voor melkveehouders. Zij waren enthousiast over deze aanpak. Omdat ze zelf via de mineralenbalans de regie hielden over de keuzes die ze op bedrijfsniveau moesten maken.

Wat heeft dit alles te maken met de sector bouw vraag je je misschien af?

Ook de bouw heeft volgens Remkes een doelstelling nodig om emissiearm te bouwen. Nu draagt de bouw in geringe mate bij aan de emissie van stikstof, maar betekent dat niet dat wij minder verantwoordelijkheid zouden moeten nemen. Wij kunnen als sector veel bereiken door onder meer modulair en circulair te bouwen. Als ingenieursbranche zijn we al volop bezig met meer circulair te ontwerpen. Wij kunnen echter alleen stappen maken, wanneer alle partijen in de bouwketen samenwerken. Inclusief de opdrachtgevers. De overheid dient een eenduidig beleid op te stellen met financiële ruimte om de transitie te ondersteunen. Opdrachtgevers dienen ambitie te tonen om voor verduurzaming te gaan en daaraan ook consequenties te verbinden. Betaalbaarheid en voorspelbaarheid zijn voor veel bedrijven in de bouwketen belangrijk om rendabel de nieuwe concepten te kunnen ontwikkelen.

Circulair bouwen kan het nieuwe normaal worden. Zeker de overheid kan en moet hier een voorbeeldrol vervullen als ‘launching customer’. Maar dat kan alleen als overheden hieraan meer aandacht besteden en vooral ook financiële middelen durven vrijmaken. Met gezond boerenverstand kom je ook in de bouw ver.

Carla Moonen

Bestuursvoorzitter Koninklijke NLingenieurs