Copyright foto: Arcadis | Inmiddels zeventien toonaangevende ingenieurs- en adviesbureaus slaan samen met NLingenieurs de handen ineen voor het versnellen van de duurzame en energiezuinige woningbouw. De bureaus hebben begin 2022 hun ervaringen van twaalf maanden BENG-methodiek verwoord in twee notities en zijn hierover afgelopen jaar in gesprek gegaan met het ministeries van Binnenlandse zaken (BZK) / Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en Programmaraad Herziening Stelsel Energieprestatie (PHSE). Samen werken ze aan het in praktijk brengen van de voorgestelde wijzigingen. Ed Vonk, operationeel directeur Huygen, namens de bureaus: “Mooi om zo ons gezamenlijke doel voor ogen te houden: meer kwalitatieve en duurzame woningen.”

De deelnemende bureau’s zijn: ABT, Arup, Buro Bouwfysica, Cauberg Huygen, DGMR, DWA, Hiensch Engineering, Huygen, LBP|Sight, Merosch, Nelissen Ingenieursbureau, Nieman Raadgevende Ingenieurs, Peutz, RHDHV, Techniplan, TRAJECT en Visietech.

Invoering NTA 8800 en BENG-methodiek
Op 1 januari 2021 zijn de NTA 8800 en de BENG-methodiek ingevoerd. Alle vergunningsaanvragen voor nieuwbouw moeten sindsdien voldoen aan de BENG-eisen. Volgens de zeventien bureaus een goede stap voorwaarts in de energietransitie ten opzichte van de EPC (energieprestatiecoëfficiënt). Echter, een jaar later hebben de bureaus geconcludeerd dat er twee onderwerpen zijn waar ze in praktijk tegenaanlopen. Dat gaat om onderwerpen op installatietechnisch en bouwfysisch vlak.

Innovatie versus kwaliteitsverklaringen
Het eerste onderwerp betreft innovaties die door het huidige systeem moeilijk van de grond kunnen komen. Het gaat hierbij om innovatieve concepten die niet óf slechts conservatief in de BENG-berekening in te voeren zijn, wat een spanningsveld meebrengt tussen het BCRG (Bureau Controle en Registratie Gelijkwaardigheid), bevoegd gezag en de certificerende instanties.

Collegiale toets
Een mogelijke nieuwe richting die de groep adviseurs noemt is de introductie van een ‘collegiale toets’. Hiermee willen zij het mogelijk maken om eigen verklaringen op te laten stellen die dan onafhankelijk, inhoudelijk en vlot worden getoetst waaruit een advies naar de gemeente volgt. De gemeente kan dan het besluit nemen de voorlopige verklaring te accepteren. Ook pleiten zij ervoor om opwekkingsrendementen, gemeten volgens Europese standaarden als de EN14511, te accepteren als gelijkwaardigheidsverklaring voor utiliteitsprojecten.

Energielabels
Het tweede onderwerp dat de adviseurs aankaarten zijn de vele BENG-berekeningen die nu nodig zijn voor voorlopige energielabels van individuele appartementen. Deze berekeningen zijn nu verplicht ten behoeve van de aanvraag van een omgevingsvergunning. De inspanningen hiervoor zijn groot, terwijl blijkt dat er weinig variatie in de energielabels van de nieuwbouwprojecten zit.

De zeventien adviesbureaus hebben de afgelopen twee jaar geadviseerd voor vele nieuwbouwprojecten, in verschillende fases van het ontwikkeltraject. Als we specifiek kijken naar de aanvragen omgevingsvergunning van nieuw te bouwen woongebouwen, dan heeft de groep bureaus in 2022 voor circa 156 woongebouwen met daarin 21.000 appartementen de BENG-berekeningen én afmeldingen bij RVO verzorgd. In 2022 blijkt dat zelfs de helft van de appartementen te zijn waar in Nederland een bouwvergunning voor aangevraagd is. Hiermee zijn zij dus bij een aanzienlijk deel van de nieuw te bouwen meergezinswoningen (appartementencomplexen) betrokken en daarbij verantwoordelijk voor de BENG-berekeningen. De bandbreedte van de energielabels voor deze ruim 21.000 nieuwbouwappartementen begeeft zicht tussen A en A+++, waarbij gemiddeld 8 van de 10 appartementen label A++ of A+++ heeft.

Representativiteitsbeginsel verruimen of loslaten
De adviseurs stellen een meer efficiënte, uiteraard wel duurzame en kwalitatieve, werkwijze voor door het in de in de ISSO 82.1 opgenomen ‘representativiteitsbeginsel’ te verruimen of los te laten. Ook is het de wens meer bandbreedte toe te staan in het bepalen van de voorlopige energielabels en te werken met een kleiner aantal ‘representatieve woningen’. Op deze manier kan met minder berekeningen ook een goede indicatie worden gegeven van het energielabel dat de toekomstige bewoner kan verwachten.

Gemeenschappelijk doel
De zeventien bureaus waarderen elkaars daadkracht en die van de politieke partners als het ministerie van VRO, het BCRG en de PHSE. Ed Vonk: “Ondanks dat we concurrenten zijn, streven we in alle openheid en gezamenlijkheid een gemeenschappelijk doel na: het versnellen en verduurzamen van de woningbouw. Dat kan alleen als we onze beschikbare middelen en deskundigen goed inzetten en blijven innoveren.” De partijen gaan nu verder in gesprek over de voorstellen van de adviesbureaus en aanpassingen in de BENG-regelgeving. Dat er wijzigingen gaan komen is zeker.

Lees ook het in Cobouw verschenen artikel. 

BENG-regelgeving
Sinds 1 januari 2021 gelden er nieuwe, duurzamere normen voor het energiegebruik van nieuwbouw, zowel woningen als voor utiliteit, dit zijn de BENG-indicatoren. Deze vervangen de oude epc-normen (de energieprestatie-coëfficiënt). BENG staat voor bijna energieneutraal gebouw en is een uitdrukking van energieprestatie. Voor elk nieuwbouwhuis is het verplicht een BENG-berekening uit te voeren, deze toont aan of de woning aan de eisen voldoet en bepaalt het energielabel. Het verschil tussen BENG en epc is dat bij BENG de focus vooral ligt op energiebesparing in de ontwerpfase.