Veiligheidsbewustzijn wordt als verplichting opgenomen in aanbestedingen en contracten in de bouw. Ondertekenaars van de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) hebben dat afgesproken. Deze partijen gaan de Veiligheidsladder hanteren. Daarbij meten zij het veiligheidsbewustzijn van organisaties die opdrachten voor hen uitvoeren. Het doel van deze maatregel is de veiligheid in de gehele keten te verhogen. Daarom laten opdrachtnemers maar ook opdrachtgevers uit de Governance Code zich certificeren. De Veiligheidsladder bij aanbestedingen en contracten wordt stapsgewijs ingevoerd: vanaf de invoeringsdatum is trede 2 vereist, twee jaar daarna trede 3. Dit betekent niet alleen dat hoofdaannemers hiermee rekening moeten houden, maar in de hele keten dient dit aantoonbaar te zijn. De maatregel geldt ook voor architecten- en ingenieursdiensten, aangezien deze van grote invloed kunnen zijn op de veiligheid tijdens de bouw, in het onderhoud en in het gebruik door bijvoorbeeld ontwerpkeuzes.  

Invoeringsdatum Veiligheid in Aanbestedingen uitgesteld in verband met coronacrisis
De beoogde invoeringsdatum van Veiligheid in Aanbestedingen van 1 januari 2021 wordt vanwege de coronacrisis uitgesteld naar 1 januari 2022. Door deze crisis zijn audits op de Veiligheidsladder grotendeels stilgevallen en hebben HSE-afdelingen in de bouw begrijpelijkerwijs prioriteit gegeven aan de gezondheid van medewerkers. Inmiddels tekenen de contouren van de 1,5m-economie zich af. Audits kunnen weer opgepakt worden: bij bedrijfs- en projectbezoeken kan worden aangesloten op het coronaprotocol in de bouw en een deel van de activiteiten kan eventueel op afstand. Dat protocol is intussen zover ingedaald in de bouwpraktijk dat ook HSE-afdelingen weer ruimte krijgen voor andere zaken. Het werken in 1,5m-economie zal minder efficiënt zijn dan voorheen. Daarom is gekozen om zo snel mogelijk, maar met een ruime marge, duidelijkheid te bieden over de invoeringsdatum.

Waarom doet de GCVB dit?
In de bouw gebeuren nog steeds veel ernstige ongevallen. Het gedrag van werknemers is een belangrijke factor. Gebrekkige communicatie en afstemming; werk- en tijdsdruk; en niet goed reageren op onverwachte situaties zijn belangrijke oorzaken van ongelukken. Een hoger veiligheidsbewustzijn en een sterke veiligheidscultuur zorgen voor minder ongevallen. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie SZW. De ondertekenaars van de GCVB zijn er van overtuigd dat veiligheidsbewustzijn in aanbestedingen en contracten leidt tot minder ongevallen op de bouwplaats.  

Draagvlak
Het initiatief wordt gedragen door de ondertekenaars van de GCVB, waaronder ProRail, Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat en een aantal grote bedrijven uit de bouw- en installatiesector. Verschillende brancheorganisaties en – met name MKB – bedrijven hebben deelgenomen aan een draagvlaktoets. Op basis daarvan zijn maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat kleine bedrijven niet extra nadeel hebben, bijvoorbeeld vanwege hoge kosten. Zo ontstaat een gelijk speelveld voor iedereen.

Wat betekent dit voor u?
Met dit bericht willen we u erop wijzen dat de ondertekenaars van de GCVB vanaf de invoeringsdatum de Veiligheidsladder bij inkoop van werken en van adviesdiensten zullen toepassen. Wilt u opdrachten voor hen blijven uitvoeren, dan moet u zich hierop voorbereiden. Wij adviseren om nu al na te denken over wat u vanaf de invoeringsdatum nodig heeft om in aanmerking te komen voor opdrachten binnen uw specialisme/vakgebied. De zwaarte van de bewijslast is namelijk afhankelijk van de omvang van de opdracht en het type werkzaamheden.

Voor meer informatie over ViA, zoals de animatie, de factsheet en de Handreiking, zie: www.gc-veiligheid.nl/veiligheid-in-aanbesteding-via.

Voor meer informatie over de Veiligheidsladder zie: www.safetycultureladder.com/veiligheid-in-aanbestedingen-bouw/.