‘Het nieuwe coalitieakkoord zet een stevige stap in de goede richting naar een duurzaam en toekomstbestendig Nederland’. Dat is de conclusie van onze bestuursvoorzitter Carla Moonen. Dit spreekt onder meer uit de inzet op een ambitieus klimaat- en stikstofbeleid, een aanpak van de woningbouwopgave en de nodige investeringen in infrastructuur. Ook wordt stevig geïnvesteerd in innovatie en de mensen die de transities in de praktijk moeten brengen. De plannen sluiten daarmee goed aan op de pleidooien die wij hielden in aanloop naar de verkiezingen. Hieronder een reactie op de voor ons belangrijkste plannen.

Klimaatdoelen

NLingenieurs is verheugd met misschien wel de belangrijkste ambitie uit het akkoord, om met Nederland koploper in Europa te worden bij het tegengaan van de opwarming van de aarde. Door uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn en voor 2030 tenminste 55% CO2-reductie te behalen met een streven van 60%. Dit is tegelijkertijd een enorme uitdaging om (technisch) te realiseren en vraagt investeringen in alle aspecten van de samenleving. Wij hopen op visie en regie vanuit de landelijke overheid om de versnelling te laten slagen. Dat zal ook moeilijke keuzes vergen over wat we wel of niet doen. Denk aan de recente discussie over datacenters. Regie zal nodig zijn om niet regionaal knelpunten te moeten oplossen die beter nationaal gemaakt kunnen worden.

Versnellen procedures

Het akkoord constateert terecht dat de procedures voor de realisatie van nieuwe grootschalige energie-infrastructurele projecten die van nationaal belang zijn, te traag gaan. Door een aanpak zoals in de Crisis- en Herstelwet (Chw) willen de partijen een versnelling aanbrengen.

Verduurzamen industrie en bedrijfsleven

De prikkels voor verduurzaming worden versterkt door het verhogen van de heffing bovenop de prijs in het Europese emissiehandelssysteem (ETS). Voor het MKB komt er hulp om te verduurzamen. Helaas is het nog onduidelijk hoe die hulp precies wordt vormgegeven. Voor de 10 tot 20 grootste uitstoters komen er bindende maatwerkafspraken.

Aanpak personeelstekort

Een randvoorwaarde voor een ambitieus klimaatbeleid is het hebben van voldoende vakmensen, zo stelt het akkoord. Met onderwijsinstellingen, overheden, en sociale partners wil men aan de slag om vakmensen op te leiden of bij te scholen. NLingenieurs zet zich hier al jaren voor in. Wij blijven in lijn hiermee investeringen in het bèta-technische hoger onderwijs bepleiten, waar momenteel een aantal opleidingen een numerus fixus kent en de financiering per student al jaren lager wordt.

Klimaatadaptatie

Terecht is er volop aandacht voor klimaatadaptatie, met o.a. extra middelen voor het Deltafonds. Het akkoord wil ‘water en bodem sturend laten worden bij ruimtelijke planvorming’. Dit sluit aan bij stellingname van diverse leden. De vraag is wel in hoeverre het Rijk daar echt vooruit zal durven kijken en moeilijke keuzes zal willen afdwingen.

Stikstof

Belangrijk is dat wordt ingezet op een langjarig, voorspelbaar en coherent beleid, ondersteund met een transitiefonds. De afgelopen jaren en nog steeds heeft onze sector te veel last gehad van onduidelijkheid rondom het stikstofbeleid, o.a. door provinciale verschillen. Het is goed om te zien dat het advies inzake de ambitieuzere reductiedoelstellingen van de commissie Remkes alsnog is overgenomen.

Circulariteit

Het is positief dat het akkoord aandacht heeft voor circulariteit. NLingenieurs is benieuwd naar de verdere operationele uitwerking hiervan. Een integrale benadering door een betere aansluiting tussen klimaatdoelen en de circulaire economie is wat ons betreft noodzakelijk om de meest duurzame oplossingen voor de langere termijn te kiezen. In de gebouwde omgeving, waar vol ingezet wordt op isolatie en energiebesparing is het verstandig om ook aan de doelstellingen te toetsen van de circulaire economie.

Mobiliteit

Positief is dat jaarlijks 1,25 miljard euro wordt vrijgemaakt voor onderhoud aan infrastructuur, 7,5 miljard om nieuwe woningen te ontsluiten en 3 miljard voor de Lelylijn. Ook de komst van rekeningrijden is verstandig. Helaas wordt er weinig genoemd over het aantrekkelijk maken van het openbaar vervoer en fietsinfrastructuur. Dat zien we als een gemiste kans.

Woningbouw

De door ons en vele anderen gewenste regie krijgt vorm in de komst van een minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijk Ordening. Deze ondersteunt gemeenten en provincies in het bepalen van woningbouwlocaties en maakt prestatieafspraken met hen. De vraag blijft in hoeverre het Rijk echte doorzettingsmacht krijgt en het leiderschap zal tonen om grote strategische en moeilijke keuzes te durven maken.

Innovatie en digitalisering

Het is ontzettend belangrijk dat het nieuwe kabinet vol inzet op kennis en innovatie (3% bbp investeren). Hiertoe wordt een fonds van 5 miljard voor onderzoek en ontwikkeling opgezet.  Ook wordt de R&D-pijler in het Groeifonds versterkt. Op digitalisering zijn er tal van goede maatregelen.

Kortom

De coalitie is ambitieus. De klimaatplannen springen er uit. Er worden in het akkoord relevante plannen gepresenteerd op tal van onderwerpen waarmee onze branche dagelijks aan het werk is.

Het komt nu aan op de uitvoering. Durft het Rijk keuzes af te dwingen wanneer belangen botsen? En hebben we er voldoende mensen voor? Alle ambitieuze plannen komen alleen van de grond als ingenieursbureaus goede werknemers aan boord hebben (en kunnen houden) om alle ambities uit te werken in innovatieve, duurzame, concrete projecten.

De coalitie steekt zijn nek uit en is bereid fors financiële middelen vrij te maken voor deze ambities. Dat is een verstandige keuze. Wij geloven daar in en we zien het ook als onze opgave om te werken aan het succesvol in uitvoering brengen van de plannen.